Konuyla ilgili daha derinlemesine araştırma yapmak isteyenler, aşağıdaki bağlantıları takip edebilirler;
Milton Friedman – Self-Interest & Self-Ownership (video): Professor Friedman explains fundamental principles of Self-Ownership and self-interest to Phil Donahue
The Philosophy of Liberty Self Ownership (video): An animated video on the principle of Self-Ownership
Rothbard’s Second Argument for Self-Ownership [article]: Rothbard’s argument for Self-Ownership in his book The Ethics of Liberty
Self-Ownership in The Ethics of Liberty [blog]: Jason Kuznicki breaks down the principle of Self-Ownership in The Ethics of Liberty
Sobel’s New Argument Against Self-Ownership [article]: Kevin Vallier breaks down David Sobel’s two arguments against Self-Ownership
Öz-Sahiplik Ve “Hayır” Deme Hakkı Üzerine
İnsanlara sahip olabilir miyiz? Elbette. Daha doğrusu herkes birisine sahiptir zira her birey, kendisinin sahibidir. Bir şeye sahip olduğunda kimlerin ona erişebileceğine kendin karar verirsin. Eğer bir bisiklete sahipsen bisikletini kullanmak isteyen insanlar senden izin almak zorundadır ve aynı şey bedenin için de geçerlidir. Kimlerin bedenine dokunabileceğine karar verebilirsin. Hayır deme hakkına sahipsin. Başka bir deyişle sen kendinin sahibisin. Şimdi bu çok basit bir fikir gibi gelebilir. Ancak hayatlarımıza uyarladığımızda çok büyük bir değişiklik yaratır. Mesela Fred üzerine düşünelim.
Fred’in yeni bir duvara ihtiyacı var ve bunun için George, Sam ve Jill’in yardımını almak istiyor. Sonra aklına şöyle bir fikir geliyor: Neden bu üç kişiyi üst üste dizip, onları bir duvar gibi kullanmasın ki? Elbette bunu yapamaz. Çünkü George, Sam ve Jill, bunu kabul etmeyecektir.
Fakat Fred’in hala bir şansı var. Çünkü George kamyon kullanabilir, Sam ağır şeyleri taşıyabilir ve Jill de tuğlaları döşeyebilir. Böylece Fred, onları üst üste dizip bir duvar gibi kullanacağına, yeteneklerini kullanarak istediği duvarı inşa edebilir. Ancak yine bir engel var. İnsanlar kendilerinin sahibidir ve tercihlerine kendileri karar verirler. Belki alet-edevatları istediğimiz zaman kullanabiliriz ama başka insanları istediğimiz zaman kullanamayız. İnsanların “hayır” deme hakkı vardır.
Ama kurnaz Fred’in aklından bir sürü plan geçiyor. Mesela sinsice, George Sam ve Jill’in bir duvar inşa etmelerini bekleyebilir ve sonra gelip artık o duvarın kendisine ait olduğunu iddia ederek, işgal edebilir.
Veya onları; önce kendisine bir duvar örmeleri şartıyla kendi hallerine bırakabilir. Peki bu tip şeyler doğru olur mu?
İnsanların kendi hayatlarının sahibi olmalarındaki esas nokta; hayattan ne istedikleri ve bunu nasıl elde edecekleri adına özgür kararlar alabilmeleridir. George Sam ve Jill, kendi gelecekleri için bir şeyler ortaya çıkarmak amacıyla, zamanlarını ve enerjilerini bir duvar inşa etmeye harcamayı seçtiler. Fakat Fred, duvara el koyarak, onları haksız bir şekilde kendi adına çalıştırmış oldu.
Doğru ve olması gereken; Fred’in bu duvar karşılığında, George, Sam ve Jill’e, onların istediği bir şeyi teklif etmesiydi. Böylece bu, herkesin kendisine ve kendi kararlarına sahip olması anlamına gelirdi. İşte bu gerçekten de, insanların birbirlerine temel bir ahlak çerçevesi içinde davranması demektir.
Kaynak: LearnLiberty.org
Konuşmacı: Prof. Dan Russell / Center for the Philosophy of Freedom at the University of Arizona
Çeviri: Işık Cemre Güngör
