Özgürlük ve Demokrasi aynı şeyler mi? Hemen hemen tüm kararların ‘çoğunluğun kararı’ ile alındığı bir toplum düzeninde neler olurdu? Liberalizm için demokrasi ne ifade ediyor? Prof. Yakovlev anlatıyor.
DEMOKRASİNİN SINIRLARI NELERDİR?
”Özgürlük” sözcüğünü duyduklarında, insanların büyük bir kısmının aklına seçimler ve demokrasi gelir. Lakin oy verme hürriyeti, sahiden özgür olan bir toplumda tadını çıkaracağımız özgürlüklerin yalnızca küçük bir parçasıdır. Demokrasilerde çoğunluğun oyu, halk iradesinin önemli ve anlamlı bir yansıması olsa da, demokraside aşırıya kaçılması da mümkündür. Toplumdaki her şeyin çoğunluk oyuna tabi kılındığını hayal edin. Hangi malları tüketeceğinizin yahut kimlerle arkadaşlık edeceğinizin oy çokluğuyla belirlenmesi sizi mutlu eder miydi?
Sanmıyorum.
Hayatınızın kontrolünün sizin elinizde olması, çok ama çok daha iyi bir seçenektir. İşte bu nedenden ötürü hayata dair kararların büyük bir kısmı kolektif değil, bireysel düzeyde alınır. Gelin, insanların siyasal alanda nasıl oy kullandıklarını, piyasalarda oy kullanma biçimleriyle kıyaslayalım.
Serbest bir piyasa ekonomisinde, aslında her gün milyonlarca kişi, birbirlerinden bağımsız olarak yaptıkları harcamalarla, piyasalarda bireysel birer oy kullanmış olurlar. Bu yolla harcanan her bir kuruş, bizzat söz konusu harcamayı yapan kişinin yararınayken, ödüller(karlar) ise doğal olarak, bu kişilerin ihtiyaçlarını karşılamayı başaranlarındır.
Piyasalar, farklı zevk ve tercihlere sahip insanların istediklerini elde ettikleri ve daha başka zevk ve tercihlere sahip insanlarla barış içerisinde, yan yana alışveriş yapabildikleri çoğulcu faaliyet alanlarıdır. Bunun tersine kararları kolektif olarak almaya kalktığımızda, elimizdeki seçenekler çok daha sınırlıdır.
Birleşik Devletler’de gerçekleşen büyük ölçekli seçimlere bakalım. Çoğunlukla, Demokratlarla Cumhuriyetçiler arasında bir tercihte bulunmak durumunda kalırız ve bu durum pek çok insanı rahatsız eder. Şimdi bunu, muazzam miktarda yenilik ve ürün çeşidinin olduğu piyasa ekonomileriyle karşılaştırın. Her yıl piyasaya sürülen yeni ürünlerin sayısı baş döndürücü bir düzeydedir. Siyasal alan, piyasalarla karşılaştırıldığında, kesinlikle daha durağan görünmektedir.
Kendinize şunu sorun: En çok değer verdiğiniz özgürlükleriniz nelerdir? Pek çok insan gündelik hayatlarında kullandıkları özgürlüklere işaret edecektir: İstenileni seyretmek veya yemek, ortak ilgi alanlarına sahip olunan arkadaşlarla vakit geçirmek gibi. Serbest bir piyasa ekonomisi, bireyselleşmiş, merkezsiz tercih imkanları sunmak suretiyle bu tür özgürlüklerin mümkün, kullanılabilir olmasını sağlar. Bu nedenle, Bireysel Tercih, Sınırlı Devlet ve Serbest Piyasa’ların, özgür ve gerçekten demokratik bir toplum için elzem koşulları oluşturduğunu unutmamak gerekir.
Kaynak: Learnliberty.org
Konuşmacı: Prof. Pavel Yakovlev / Duquesne University
Çeviri: Halit Yerlikhan
Redaksiyon: Soner Bastiat
