Konu hakkında daha derinlemesine bilgi sahibi olmak isteyenler aşağıdaki bağlantıları takip edebilirler;
- The Crusade for Politically Correct Consumption [article]: This FEE article discusses how the push for sin taxes invites pork-barrel politics and stems from puritanical elitism.
- A Higher Gasoline Tax Will Solve Everything? [article]: Another FEE article compares gas taxes to sin taxes, arguing that they are ultimately paternalistic measures.
- Luxury Tax [encyclopedia entry]: A definition and history of the luxury tax.
- The Effect of Tax Changes on Consumer Spending [report]: The New York Federal Reserve reports on the impact of taxation on consumer behavior.
VERGİ OYUNU: TÜTÜN
Sigara satıcılarının ödeyeceği bir vergi koyduğunuzu varsayalım. Bu verginin gerçekte yükünü kim çekiyor? Eğer sigara içenler, fiyatlardaki değişikliklere satıcılardan daha az tepki veriyorsa, o zaman yasal olarak devlete parayı kimin verdiğinin önemi yok, bu durumda çoğunlukla vergiyi ödeyenler sigara kullananların kendileridir.
Tütün işletmelerini vergilendirdiğinizi düşünebilirsiniz. Ama gerçekte sigara içenleri vergilendiriyorsunuz. Eğer devlet olarak gelirinizi en az israfla artırmanın yolunu arıyorsanız, bu ille de kötü bir şey olmayabilir. Sigara tüketimi gibi insanların fiyat değişimlerine görece tepkisiz kaldıkları aktiviteleri vergilendirmek, gelirlerde minimum tahribatla artış sağlar. Kısacası, insanların fiyat değişikliklerine tepki vermedikleri malları vergilendirmek, gelirlerde bir kayıba yol açmaz. Sadece kazancı ticaretten devlete transfer eder.
Bu her seviyede işlemez. Örneğin eyalet düzeyindeki vergileri ele alalım. Tek başına sigara için ikame olmayacağı doğru, fakat Tennessee’deki ya da New York City’deki sigara piyasasına ilgimiz azalırsa ne olur? Tennessee’de satın alınan sigaraların çok alternatifi var. Özellikle Tennessee’ye komşu 8 eyaletin herhangi birinden satın alınan sigaralar. New York City’de satın alınan sigaralar için de çok alternatif var. Komşu eyaletlerden ya da New York City’nin farklı bölgelerinden satın alınan sigaralar gibi.
Nitekim sigara vergileri artırıldığında, vergi kaçırmaların ve sigara kaçakçılığının arttığı görülecektir. Bu, insanların sınırın ötesinden sigara alıp gelmesi kadar zararsız ama kaçakçılık şebekelerinin karıştığı organize suçlar kadar komplike ve tehlikeli olabilir.
Özetle sigarayı vergilendirmek iyi bir fikir olabilirdi ancak değil. O zaman vergi gelirlerini artırmak isteyen bir devlet görevlisiyseniz, hangisini vergilendirmek istersiniz?
Kaynak: Learnliberty.org
Konuşmacı: Prof. Art Carden / Samford University
Çeviri: Bünyamin Çömlekçi
Redaksiyon: Ahmet Altundal
