Konu hakkında daha derinlemesine bilgi sahibi olmak isteyenler aşağıdaki bağlantıları takip edebilirler;
Explaining The Concept Of Consumer Surplus (article): Michel Kelly-Gagnon argues that anti-smoking activists overlook smokers’ consumer surplus.
How Much Would Be Lost if Uber Simply Went Away? (article): Economists have been able to calculate the amount of consumer surplus has been created by Uber. In this article, Tyler Cowen explains just how valuable Uber is to the American consumer.
What Is Subjective Value? – Learn Liberty (video): Consumer surplus would not exist if value were not subjective. In this video, Professor Don Boudreaux explains subjective value and why it’s so important in to economics.
Tüketici Rantı
Daniel Russell: Son zamanlarda satın aldığınız bir şeyi düşünün. Örneğin, bir kitap. Kitabı satın aldınız çünkü onu, onu almak için vazgeçmek zorunda kaldığınız şeylerden daha çok istediniz. Bu mavi çubuk, kitap için nelerden vazgeçmeyi göze alabileceğinizi ve bu kırmızı çubuk da kitap için nelerden vazgeçmek zorunda kaldığınızı temsil etsin. İki çubuk arasındaki farka dikkat edin. Satın aldığınız şeye verdiğiniz değerle, onu almak için gözden çıkardığınız şeylerin değeri arasındaki bu farka “tüketici rantı” denir ve iktisadi faaliyetin başlıca amacı da bu rantı yaratmaktır.
Peki, üreticiler tüketici rantını nasıl artırırlar? Bunun bir yolu, insanların satın aldığı şeyin kalitesini arttırmaktır. Diğer bir yol ise, tüketicilerin vazgeçmek zorunda kaldığı şeylerin değerini azaltmaktır. Bu iki değişiklik, kitabın gerçek fiyatını düşürür. Gerçek fiyat, etiket fiyatıyla aynı şey değildir. Bu, itibari değerdir ve azalabilir. Fakat, insanların tükettiği şeye verdiği değerle onu tüketebilmek için vazgeçtiği şeylerin değeri arasındaki fark açıldığında, gerçek fiyat düşerken tüketici rantı artar.
Fakat, üreticileri bu değişikliklerden birini yapmaya iten şey nedir? Cevap, rekabet. Çünkü rekabet, üreticilerin kar beklentisi içinde olmalarının yanısıra, kaybetme riskiyle de karşı karşıya kalması demektir. Üretim maliyetini düşürmekle başlayalım. Baskı makinesi, kitap üretim maliyetini çok hızlı bir şekilde düşürdü ve bu, kitap ticaretini daha karlı kıldı. Baskı makinesini kullanan kitap üreticilerinin sayısı arttıkça rekabet kızıştı. Kitap fiyatları düşmeye devam etti. Bu da tüketici rantını yarattı ve bu bir kazanım! Dolayısıyla, rekabet nedenli kayıp riskiyle harmanlanmış kar beklentisi, üreticileri, yan etkisi tüketici rantı olan şeyler yapmaya teşvik eder. Aslında bu, üreticiler açısından yan etki. Toplum açısındansa esas nokta, tüketici rantıdır; kar, yan etkidir.
Diğer yol ise ürünleri daha çekici kılmak. Kitap üreticileri arasındaki rekabet, onları, daha az maliyetle daha çekici kitaplar üretmeye zorladı. Fakat, bu sefer de biri çıktı ve elektronik kitap (eKitap) diye bir şey icat etti. Bu sayede insanlar ağırlığı olmayan ve yer kaplamayan kitaplar edinebildi. Düşünsenize bütün bir kütüphaneyi bir uçakta taşıyabiliyorsunuz. Yurtdışına seyahat ediyorsunuz ve siz daha varmadan, kütüphaneniz sizi varış noktanızda bekliyor. Bu tür kitapları tercih eden insanlar için bu icat, tüketim rantı yaratır. eKitap satıcıları için bu, daha fazla satış, dolayısıyla daha fazla kar anlamına gelir. Yani, kar beklentisi, üreticileri, tüketicilerin tercih edecekleri ürünleri üretmeye yönlendirirken; kaybetme korkusu, onları, maliyetlerini kontrol etmeye ve fiyatları düşük tutmaya sevkeder.
Rekabet işte bunu yapar. Yani tüketici rantını artırır. Üreticiler kar beklentisiyle kayıp riskini aynı anda yaşadığında, rekabet, onların kar girişimlerini tüketici rantına çevirir. İnsanlar, bu şekilde zenginlik yaratırlar; bir şeyden kazanımlarını artırıp, o şey için vazgeçmek zorunda kaldıkları şeyleri azaltarak…
Kaynak: LearnLiberty.org
Konuşmacı: Daniel Russell, Arizona Üniversitesi
Çeviren: Samet Tonyalı
Redaksiyon: Seçkin Sosyal
