Ticarette Herkes Kazanır, Bölüm II, İşbirliği
Konu hakkında daha derinlemesine gitmek isteyenler, aşağıdaki kaynakları inceleyebilirler ancak dil ingilizcedir;
- How Ideas Trump Crises (Video): Alex Tabarrok, in this TED talk, describes how globalization and trade makes everyone better off.
- A Petition [Article]: First published in 1845, Frédéric Bastiat brilliantly demonstrates the absurdity of protectionist arguments.
- Free Trade [Article]: Daniel Griswold explains how the benefits derived from the division of labor and comparative advantage extend beyond politically determined boundaries (found on pp. 26-34).
- Free Trade and the Steel Industry (Video):Milton Friedman makes the case for free trade at a 1978 lecture at Utah State University.
- The Iowa Car Crop [Article]: Steven E. Landsburg makes a compelling case for free trade with a simple thought experiment.
- Globalization and Trade Deficits [Audio]: A discussion between Don Boudreaux and EconTalk host Russ Roberts covering comparative advantage, winners and losers from trade, trade deficits, and inequality.
- Roberts on Smith, Ricardo, and Trade [Audio]: Russ Roberts discusses how the number of people we trade with determines the incentives for specialization and wealth creation.
Bölüm 2: İşbirliği
Peki söz konusu, yüksek teknolojiye sahip ürünler de olsa, ticaret yine daha fazla zenginlik yaratır mı?
Bilgisayar, cep telefonu, mobil teknoloji gibi şeylerden bahsediyorum…
Bu durumu bir örnekle değerlendirelim.
Fritz ve Lou, “P Bilgisayarları” adlı bir şirket için çalışıyorlar ve bu şirket, “pPod” isimli çok satan mükemmel bir ürüne sahip.
pPod devrim niteliğinde bir ürün. Fritz ve Lou’nun iki seçeneği var: pPod için uygulama tasarlayabilirler ya da pPod montajı yapabilirler.
Fritz yılda 1000 uygulama tasarlayabiliyor ya da 200,000 pPod montajı yapabiliyor.
Diğer yandan Lou ise, yılda sadece 1 uygulama tasarlayabiliyor yahut 100,000 pPod montajı yapabiliyor.
Şimdi mesele şu, Fritz, Lou ile işbirliği yaparsa bundan ne elde eder?
Lou, Fritz ile işbirliği yaparsa ne elde eder?
Önce, onların tam olarak zamanlarının yarısını uygulama tasarlamak ve pPod montajlamakla geçirdiğini düşünelim…
Bu durumda, Fritz yılda 500 uygulama tasarlayıp, 100,000 pPod montajlarken, Lou ise yılda sadece yarım adet uygulama tasarlayıp, 50.000 pPod montajlayacaktır.
Yani toplamda biz, dünya olarak 500.5 uygulama ve 150,000 montajlanmış pPod elde ediyoruz.
Lou beraberinde bir teklifle geliyor ve Fritz’e şunu öneriyor: ‘’Niçin sen uygulama dizayn etme işinde, ben de pPod montajı işinde uzmanlaşmıyorum?’’
“Sen zamanının 4’te 3’ünü pPod için uygulama tasarlama işinde, kalan 4’te 1’ini de pPod montajlama işinde harca. Ben ise hiç uygulama tasarlamayıp, her yıl 100,000 pPod üreteyim.’’
Bakalım bu durumda toplam üretim ne olacak?
Onlar zamanlarını kendi aralarında adil bir şekilde bölüşselerdi, 500.5 adet uygulama ve 150,000 adet pPod elde edeceklerdi.
Lou’nun önerisi üzerine, Fritz 750 adet uygulama tasarlıyor ve 50,000 pPod montajlıyor.
Lou hiç uygulama tasarlamıyor, sadece 100,000 pPod montajlıyor.
Toplam çıktı; tasarlanmış 750 uygulama ve 150,000 montajlanmış pPod olacaktır.
Bu durumda toplum olarak daha önce yapamayıp şimdi yaptığımız 249.5 adet uygulama ile daha verimliyiz.
Yani ticaret, pozitif sonuç veren bir oyundur.
Bu da şu anlama gelir: insanlar aynı kaynakları kullanarak, ticaret yaptıkları zaman, ticaret yapamadıkları durumdan daha fazla şey üretebilirler.
Kaynak: LearnLiberty.org
Çeviri: Emel Odabaşı
Seslendirme: Semih Bedir
