Konu hakkında daha derinlemesine bilgi sahibi olmak isteyenler aşağıdaki bağlantıları takip edebilirler;
- Minecraft and Spontaneous Order (article): Not only does Minecraft teach young players how to code, it presents them with a laboratory to experiment with different types of governance.
- Markets Without Limits: What Should Be Up For Sale? (program): Register now for our upcoming program on markets and morality with professors Peter Jaworski and Jason Brennan. Should you be able to sell your blood? What about your kidney? Sign up to explore these quandaries and more.
- Free Market Economics (playlist): Can Bitcoin help alleviate poverty? Is raising the minimum wage a good idea? Which works better: charity or taxation? Watch our playlist to get a breakdown of these economic concepts and more.
SERBEST PİYASA UZAYIN KEŞFİNE NASIL YARDIMCI OLUR?
Biz Ay’a bir insan gönderdik. İnsanlık tarihinin en büyük başarılarından biri, ABD’nin devlete bağlı bir birimi olan NASA tarafından gerçekleştirildi. Bu, devletin az sayıdaki büyük başarılarından biridir. Nasıl mı? Öncelikle, Amerika tek bir hedeften ilham aldı ve bu hedefte birleşti. Bu hedef uzay yarışıydı.
Devlet, Sovyetler Birliği’ni Ay’da yenmenin yığınlarca para harcamak demek olduğunu biliyordu. Ve buna rağmen yaptıkları neydi? Elbette maliyeti önemsemediler. Çünkü Ay’a bir kez adım atınca, bir kez oraya gidince yarışı kazanmış olacaktık.
Bundan ötürü, pek çok devlet organı gibi NASA da odağını ve önceliğini kaybetti. Ve Ay’da yürüdükten, Ay gezisi yaptıktan ve biraz da Ay golfü oynadıktan sonra özel sektör devreye girrdi. Vizyonerleri, hayalperestleri, mucitleri ve yaratıcı insanları serbest bıraktı. Anlatacaklarımı mümkün kıldı. Tıpkı Richard Branson’ın yaptığı gibi. Brason çocukken Ay’a inişi izlerken, bir gün oraya gideceğini düşünmüştü.
Böylece Branson, Virgin Galactic Uzay Seyahati’ni kurdu. Parayı nasıl mı bir araya getirdi? Peşin olarak tanesi çeyrek milyon dolardan biletler sattı. Brad Pitt, Angelina Jolie, Tom Hanks, hatta Justin Bieber bile bu yenilik için parayı bastırdılar. Ve Branson’ın vizyonu burada kalmadı. Halihazırda uzay turizminden elde edilen kârlarla uzayda bir otel yapmayı planlıyor ve ardından bir tane de Ay’da.
PayPal ve Tesla’nın kurucusu Elon Musk, SpaceX’i kurdu. Kendi roketlerini inşa ettiler ve uzay istasyonunda ihtiyaç üniteleri oluşturdular. Evet, doğru! Özel sektör uzay aracı yapımını devraldı ve bu iş on kat daha ucuza mal oldu. Bu hiç de kolay değildi. Roketler patlayabilirdi ve patladı da.
Musk neredeyse iflasın eşiğine geldi. Vergi ödeyenler için iyi haber ise şu: Musk’ın roketleri patladığı zaman, bu bizim için bir kayıp oluşturmadı. Bu da serbest piyasanın güzelliklerinden biridir. Serbest piyasa küçük riskler almaya teşvik ederek, inanılmaz, beklenmedik yeni teknolojilerin ve keşiflerin yapımını sağlar. Bu uzay ekonomisinde başlatılmak zorunda olan en etkili araçtır.
Kaynak: Learnliberty.org
Konuşmacı: Prof. Gus Hurwitz / Nebraska College of Law
Çeviri: Fatma Özkaya
Redaksiyon: Ahmet Altundal
