Devlet insanlara, birbirleriyle ticaret, alışveriş, kontratlar yapabilecekleri, iş kurabilecekleri, bir mülk edinebilecekleri özgür bir ortam sunduğu sürece ekonomik gelişme kendiliğinden geliyor. Ekonomi profesörü Josh Hall, iktisadi özgürlüklerin, nasıl ekonomik büyüme oranlarıyla paralel gittiğini anlatıyor. Konu hakkında daha derinlemesine okumalar yapmak isteyenler aşağıdaki linkleri takip edebilirler;
Economic Freedom and Economic Growth [Article]: Randall Holcombe studies the relationship between economic freedom and growth in the works of Adam Smith and other growth theorists.
The Decline in Economic Freedom [Article]: James Gwartney, Joshua Hall and Robert Lawson discuss the recent decline in economic freedom in the United States and how it undermines productive entrepreneurial activity and instead rewards crony capitalism.
Economic Freedom and Employment Growth in U.S. States [Article]: Thomas Garrett and Russell Rhine find that states with greater economic freedom experience greater employment growth.
Economic Freedom, Culture, and Growth [Article]: Claudia Williamson and Rachel Mathers test the influence of culture and economic freedom on growth and find that economic freedom is more important.
Economic Freedom, Institutional Quality, and Cross-Country Differences in Income and Growth [Article]: James Gwartney, Robert Lawson, and Randall Holcombe show that greater economic freedom not only leads to more investment but to more productive investment.
İktisadi Özgürlük ve Büyüme
Neden bazı ülkeler zenginken ve bazıları fakirdir? Neden bazı şehirler aydınlıkken, bazıları karanlık? Bunlar ekonomik tarih yapbozunun en önemli ve en bilinen parçalarındandır. Adam Smith, 1776 yılında bu tezatlığı görmüş ve bunları “Ulusların Açlığı” kitabında dile getirmiştir. Smith için bu sorunların kaynağı çok basitti: Ekonomik Özgürlük.
Kitabında, “Bir devleti, en düşük barbarlık seviyesinden, bolluk seviyesinin en üst seviyesine taşıyacak barış dışındaki zorunlu ve gerekli şeyler; basit vergiler, kabul edilebilir bir yargı sistemidir” diye yazar. Peki Smith, refah için barışcıl bir politika ve hukuksal yönetimi sürdüren bir sınırlı devlet konusunda haklı mıydı? Bunu nasıl anlayabiliriz?
Dünya Ekonomik Özgürlüğü raporu, ülke politikalarının, özel mülkiyet, özgür ticaret ve Adam Smith’in de savunduğu ekonomik sistem ile ne kadar uyumlu olduğunu göstermektedir. Bu analizleri, ülkelerin iktisadi özgürlüklerini sıralamak için kullanabilir ve daha sonra özgürlüğün büyüme ile ilişkisini görebiliriz.
Şimdi ülkeleri bu kriterlere göre, en az özgür olandan en fazla özgür olana doğru sıralayalım. En az ekonomik özgürlük sahibi ülkeler en düşük gayrisafi yurt içi hasılaya sahipken, en özgür ülkeler ise 8 kat yüksek hayat standartlarının keyfini çıkartıyorlar.
Eğer bu değerlerin ülkelerin jeolojik veya kültürel durumuna bağlı olduğunu düşünüyorsanız, gelin, Kore yarımadasına bir bakalım. Kuzey ve Güney Kore benzer kültür, jeoloji ve doğal kaynaklara sahiptirler. Şimdi yarımadaya bir gece de ne olduğunda bakalım. Ne mi oldu? 1953 yılında Kore 2’ ye bölündü. Güney Kore, daha büyük bir ekonomik özgürlüğü seçerken bu sırada Kuzey Kore her türlü bireysel özgürlüğü reddetti. 6 yıl sonra, Güney Kore’ de ki ortalama gelirin Kuzey Kore’ den 10 kat daha fazla olduğunu görüyoruz.
Şimdi de bizim memleketimize biraz yakından bakalım. Maryland, Batı Virginia’ ya karşı! Kuzey Amerika’ nın Ekonomik Özgürlüğü raporlarına göre Maryland 18, Batı Virginia 40. en özgür ekonomiye sahiptir. Neden mi? Batı Virginia vergi kanunları ticaret yapmayı zorlaştırmaktadır. Mesela, resimde gördüğünüz Maryland’daki binaların hepsi aslen Batı Virginia menşeli bir firmaya aittir. Firma, harcamalar ve vergiler daha düşük olacağından, daha fazla büyümeye olanak sağlanacağından, daha fazla iş imkanı oluşturacağından ve refah düzeyini arttıracağından dolayı yatırımlarını sınırın diğer tarafına taşımıştır. Bu durum tüm ülke genelinde olmakta ve refah düzeyinde gözle görülür bir değişim yaşanmaktadır. Sonuç olarak, Maryland’ da kişi başına düşen milli gelir, Batı Virginia’ dan 10,000$ daha fazladır.
Basitçe, yöneticiler Adam Smith’in nasihatlarını dinlemeliler. O, bunun doğru yolunu bulmuştu. Ekonomideki bireysel özgürlük, ekonomik ilerlemeyi getirir. Eğer büyüme ve refah seviyesini önemsiyorsanız, ekonomik özgürlüğün önemini gözardı edemezsiniz.
Kaynak: Learnliberty.org
Konuşmacı: Prof. Josh Hall
Çeviri: Burak Özcan
