Hayat Giderek Daha Pahalı Bir Hale Mi Geliyor?
[Bu videodaki istatistiki bilgiler A.B.D.’ye aittir.] Konu hakkında daha derinlemesine gitmek isteyenler, aşağıdaki linkleri inceleyebilirler ancak dil ingilizcedir;
- Working for Sears Goods [Blog]: Don Boudreaux compares the labor hour prices of a number of common household goods in 1975 with 2006 to show how much cheaper things are now.
- The Rich Are Getting Richer and the Poor Are Getting Richer; The Good Old Days Are Now [Blog]: Mark Perry provides calculations of the labor time cost of a variety of household appliances between 1973 and 2009 to show the dramatic drops in their real cost.
- The Good Old Days Are Now: Radio Shack Version [Blog]: Mark Perry compares how much could be purchased today with the same number of labor hours it took to buy a top of the line stereo in 1964 and shows that, today, consumers can purchase a whole array of electronics, and much better ones at that for the same labor time.
- Myths of Rich and Poor: Why We’re Better Off Than We Think [Book]: Cox and Alm provide a statistics-filled overview of both why income inequality is not increasing and why the poor are getting richer.
Hayat Gitgide Pahalılaşıyor Mu?
Çağımıza ait ekonomik bir efsaneye göre; son yüz yılı aşkın süredir hayat hiç durmadan pahalılaşmakta ve günümüzde ise birçok Amerikalı için daha da pahalı hale gelmiş.
İlk bakışta bu size doğru görünebilir, nitekim birçok mal ve hizmetin etiket fiyatı her zamankinden daha yüksek.
Enflasyon, elbette hesaba katmamız gereken şeylerden biri.
Ancak enflasyonun ötesinde, gerçek şu ki; birçok mal ve hizmet hiçbir zaman bugünkünden daha ucuz olmadı.
Bunu anlamak için, mal ve hizmetlerin fiyatlarını, ortalama bir maaşla bu hizmet ve malları satın almak için harcanan çalışma süresi bakımından incelemeliyiz.
Örneğin, kazanılan ortalama ücret az ise, bir malı satın almak için, ortalama ücretlerin daha yüksek olduğu türden durumlara kıyasla daha fazla süre çalışmak gerekir.
Şunu keşfettik ki, birçok şeyin fiyatı bundan yüz yıl öncesinden hatta bir kuşak öncesinden bile daha ucuz.
Örneğin, 1920’de özel sektörde çalışıp ortalama bir maaş alan bir kişi, bir saat için bir dolardan daha az para kazanıyordu ve 3 poundluk bir tavuk satın almak için tam iki buçuk saat çalışması gerekiyordu.
Eğer 21. Yüzyıla gelirsek, özel sektörde ortalama maaş alan bir kişi, bir saat için 12.50 dolar kazanıyor ve o 3 poundluk tavuğu satın almak için 14 dakika çalışması yetiyor.
Başka örnekler vermek gerekirse, 1960ların başında, birisi teknolojik aletler satan bir mağazaya gidip 500 dolar karşılığında birinci sınıf bir müzik seti satın alabilirdi. Bugün aynı 500 dolarla aynı tarz bir mağazadan 2 yeni IPod satın alabilirsiniz.
Hem bu sayede müziği gittiğiniz her yere yanınızda götürebilirsiniz, oysaki eski müzik setleri evde sabit durmak zorundaydı ve bir seferde sadece bir tek şey çalabiliyordu. Daha da önemlisi, 1960’ların başında bu müzik setini satın almak için bir kişinin çalıştığı süreyi düşünün ve aynı çalışma süresiyle bugün bir insanın neler satın alabileceğini hayal edin, bugün aynı çalışma süresini harcayarak LCD televizyondan Blu-ray oynatıcılara, ev sinema sistemlerine, IPod’dan laptoplara, dijital kameraya birçok elektronik ürün satın alabileceğimizi, üstelik bütün bunların eskisinden daha ucuz olduklarını görebilirsiniz.
Çalışma süresini göz önünde bulundurduğumuzda, bazı ürünlerin gerçekten de eskisinden daha pahalı olduklarını görürüz.
Örneğin, arabalar… Çalışma saati bağlamında, bundan onlarca yıl hatta yaklaşık bir yüzyıl önceki fiyatlarına kıyasla arabaların bugün biraz daha pahalı olduklarını söyleyebiliriz. Ama burada gözden kaçırmamız gereken önemli bir ayrıntı var, bugün paramızla satın aldığımız şeyle eskiden aldığımız aynı değil. Daha önceki arabalar, koltuk ve dört tekerlekten oluşan birer makineydi. Bugün ise çok daha güvenli ve uzun soluklular.
Bugün arabanızla yüz bin kilometre yol yapamıyorsanız, kendinizi dolandırılmış gibi hissedersiniz.
Oysa ki, 1920 ya da 1950’de arabanızla yüz bin kilometre yol gitmek bir mucizeydi.
Yani, bugün araba fiyatları bir parça daha yüksek belki ama, onlardan sağladığımız yarar ve kazançlar kat kat fazla. 20. yüzyıldan bu yana yaşam maliyetindeki bu önemli düşüş, piyasadaki rekabetin gücünü kusursuz bir şekilde gözler önüne seriyor.
Firmalar müşterilerin dolarları için yarıştıkça, yeni ve daha ucuza daha iyi ürünler üretmek zorunda kalıyorlar. Yenilik alanında fark yaratmak, yeni ürünler üretmek için etkili yollar bulmak ve bu malları daha fazla Amerikalıya sunmak için istek ve şevk duyuyorlar.
Bütün bunların sonucu olarak, bugün birçok fakir Amerikalının evinde, bundan bir kuşak önce, orta halli bir Amerikan ailesinin alamadığı mikrodalga, buzdolabı, derin dondurucu, klima gibi birçok standart ev aleti mevcut, hatta arabaları bile var.
20. Yüzyıldan bu yana, birçok hizmet ve malın onları satın almak için harcanan çalışma süresi bağlamında ucuzlamasına paralel olarak yaşam maliyeti azalmakta ve bunun bir sonucu olarak ister fakir ister orta sınıfa mensup ister zengin olsun tüm Amerikalıların eski zamanlara kıyasla daha iyi bir yaşam sürdüğü açıkça görülebilmektedir.
Kaynak: LearnLiberty.org
Çeviri: Buse Sayır
Seslendirme: Semih Bedir
