Konu hakkında daha derinlemesine bilgi sahibi olmak isteyenler aşağıdaki bağlantıları takip edebilirler;
Foreign Policy (playlist): In this series, we discuss the many ways that government policies abroad tend to come back home and negatively affect American citizens.
World Poverty: Can We End Poverty Overnight? (video): Could a global redistribution of wealth really help the world’s poorest people?
Dış Politikanın Faydaları, Maliyetini Aşar Mı? Dış politika kararlarının birçoğu iyi niyetlerle alınır fakat beklenen sonuçları doğurmazlar. Peki neden? Çünkü politikacılar, politikaları karşısında insanların gerçekte nasıl davranacağını genelde kestiremez. İşte bu noktada iktisat bize diğer disiplinlerin es geçtiği önemli bir perspektif sunabilir. Bu videoda teşvik ve kısıtlama gibi iki önemli iktisadi kavramın dış politika üzerine etkisini öğreneceğiz. İktisatçılar teşvikleri bir kararın maliyeti ya da faydaları olarak tanımlar. İnsanlar genellikle faydaların maliyeti aştığı aktiviteleri yapmayı tercih eder. Fakat maliyet ve faydalar dediğimizde sadece parayı düşünmemeliyiz. Sevdiğiniz bir insanı mutlu etmek veya eğlenmek gibi şeyler de fayda sayılır. Ve maliyetler de zamanınız ve enerjiniz gibi şeyleri kapsar. Teşvikler sadece kendinizin ve çevrenizdekilerin eylemlerini açıklamak açısından önemli olmakla kalmaz; bunlar ayrıca politikacılar, bürokratlar ve askeri liderler gibi güç sahibi insanlar üzerinde de etkilidir. Kim olursanız olun, sizi harekete geçiren motivasyonlara karşılık vermek doğaldır. Bunun nasıl kötü dış politika sonuçlarına yol açabileceğini görmek için farazi bir örnek düşünelim. Kongre üyesi Morris, ordu için tank üreten bir üreticinin en büyük işveren olduğu bölgeyi temsil ediyor. Son zamanlarda işler iyiye gitmiyor ve şirket insanları işten çıkarıyor. Morris her gün zorluk içinde olan seçmenler ile konuşuyor ve onlar için gerçekten üzülüyor. Dahası, onlara iş bulmanın kendisinin yeniden seçilmesini kolaylaştıracağını biliyor. Bu yüzden şirkete yardım etmek için elinden geleni yapacağına söz veriyor. Morris, ordunun kendi bölgesinden daha fazla tank satın alması için Kongre’deki mesai arkadaşlarına çalıştığı gibi şirketin lobicilerine de çalışıyor. Bunu yaparken Morris, ordunun gerçekten bu tanklara ihtiyacı olup olmadığını düşünmüyor. Para başka bir alanda kullanılsa daha verimli olup olmayacağını da düşünmüyor. Morris’i teşvik eden sebep tüm ulusun faydası değil, kendi bölgesine yardım etme motivasyonuyla yola çıkıyor. Morris sırf bu motivasyonlarla “askeri işgale evet” oyu kullanabilir. Sonuçta bir işgal daha fazla tank gerektirir, daha fazla tank seçmenlerine daha fazla iş sağlar. İkinci iktisadi kavram ise kısıtlamalardır. Politikacıların karşılaştığı en büyük kısıtlamalardan birisi bilgi problemidir. Bir yabancının başka bir ülke hakkında doğru kararı vermesi için o bölgeye dair gerekli tüm bilgilere sahip olması imkansız olmasa da çok zordur. Bölgeye ait bilgiler o yörenin insanı tarafından zamanla kazanılabilir. Bu bilgi; nesilden nesle aktarılan deneyimler, alışkanlıklar ve geleneklere dayanır. Bu bilgi, yerel kültür ve çevreye hastır. Doğru politik kararlar almak için bölgeye dair yeterli bir bilgi gereklidir. Aksi halde, bölge halkının isteklerini nasıl bilebiliriz? Ve yeni politikaların onlara sunduğu değişikliklere nasıl tepki vereceklerini nasıl bilebiliriz? Bölge halkının neye ihtiyacı olduğunu, neyi önemsediğini politikacılar nasıl bilebilir? Diyelim ki kıtlık yaşayan bir ülkeye gıda yollamak isteyen bir bürokratsınız. Eğer gerçekten açlık çeken insanlara yardım etmek istiyorsanız zaman ve mekan hakkında birçok bilginizin olması gerekiyor. O gıdayı kim teslim alacak? Alacak kişiler gıdayı dağıtmak için gerekli ekipmanlara ve altyapıya sahip mi? Bu kişiler yolsuzluk yapabilirler mi? Dağıtım sırasında bazı etnik gruplara ayrımcılık yapacaklar mı? Gıda bozulmadan saklanabilecek mi? Yerel piyasayı ücretsiz gıda ile doldurmak orada yaşayan çiftçileri ve tüccarları nasıl etkileyecek? Eğer müdahale ettiğiniz yer hakkında yeterli bilginiz yoksa çözmeye çalıştığınız problemden daha kötüsünü yaratabilirsiniz. İşte bu yüzden uzaklardan iyi niyetle gelen uzmanlar genelde başarısız olur. Başarılı bir dış politika için milyonlarca insanı etkileyecek binlerce faktörü hesaba katmak gerekir. Bölge halkının istekleri ve hedefleriniz arasında uyum sağlayacak politikalar gerektirir. Devlet kurumlarının araştırması gereken birçok mesele vardır, bu da devlet müdahalelerine şüphe ile yaklaşmak için iyi bir sebeptir.
Konuşmacı: Prof. Abigail Hall
Redaksiyon: Ahmet Altundal
Çeviri: Alper Boztaş
Kaynak: LearnLiberty.org
