Ticaret, barışa katkı sağlar mı? Ülkeler arası artan ticaret hacimleri, savaşların önüne geçebilir mi? Prof. Yakovlev anlatıyor.
Konu hakkında daha detaylı okumalar yapmak isteyenler aşağıdaki bağlantıları takip edebilirler.
Desert Island Game (game, beginner): Can you learn something about trade and cooperation by being marooned on a desert island?
Trade Ruler (game, advanced): As the Supreme Ruler of an island, you want the country to prosper. By engaging in international trade, you can achieve this goal.
SERBEST TİCARET VE BARIŞ
Adam Smith’ten bu yana pek çok ekonomist, serbest ticaretin ulusların yaşam standartlarını ve refah düzeylerini arttırdığını ileri sürmüştür. Fakat serbest ticaretin fazla bahsedilmeyen çok önemli bir yararı daha vardır ki o da uluslararası barışa katkıda bulunma özelliğidir.
“Kapitalist Barış Teorisi” serbest ticaretin ülkeleri ticari anlamda karşılıklı bağımlı hale getirdiğini söyler. Bu karşılıklı bağımlılık hali, ülkelere, aralarındaki düşmanlığı düşük tutmak için çok güçlü bir sebep verir.
Bir düşünün: Birbirleriyle çok fazla ticaret yapan ülkelerin olası bir savaşta kaybedecek ne de çok şeyi olur. Aynı zamanda ekonomistler, serbest ticaretin ve alışverişin, uluslararası sorunları çözmek ve kaynakları elde etmek için en düşük maliyetli yol olduğunu söylerler. Savaş aynı şeyleri yapabilmenin çok maliyetli bir yolu. Birbirleriyle çok fazla ticaret yapan ülkelere bakarsak, bu ülkelerin, aynı zamanda, dünyadan en çok ‘fikir’ ithal eden ülkeler olduğunu görürüz. Sonuç olarak serbest ticaret, sadece ülkelerin birbirleriyle mal değiş tokuşu değil, aynı zamanda ülkeleri birbirlerinin farklılıklarına karşı daha hoşgörülü ve anlayışlı hale getiren bir kültür ve fikir değiş tokuşu demektir.
Birçok deneysel çalışma göstermiştir ki birbirleriyle sıkça ticaret yapan ülkeler birbirleriyle savaşa girmeye daha az meyillidir. Bu fikre katılmayanlar, Birinci Dünya Savaşı’nın ticaret akışındaki büyük bir artıştan sonra patlak verdiğini söylüyorlar. Fakat araştırmalar göstermektedir ki Birinci Dünya Savaşı öncesinde ticaret akışı, ulaşım maliyetlerinin azalmasının bir sonucu olarak artmıştır. Gemiler daha hızlı ve daha büyük hale geldi, ulaşım maliyetleri düştü ve sonuç olarak ticarette artış meydana geldi. Bununla birlikte Fransa, Almanya, Rusya gibi ülkeler ticari engellerini arttırdılar. Böylece dünyadan soyutlandılar ve dış dünyayla aralarında bağı azalttılar.
Sonuç; Birinci Dünya Savaşı’nın çıkması oldu. Bir zamanlar Frederic Bastiat, bu sonucu görmüş gibi “Mallar sınırları geçmezse, ordular geçecektir” demişti. Ve bunu deneysel bulgularda da görüyoruz. Küresel Barış Endeksi, ülkelerin, içte ve dışta ne kadar barışçıl olduğunu ölçer ve İrlanda, Yeni Zelanda ve Hollanda gibi ülkeleri, dünyanın en barışçıl ülkeleri sıralamasına sokar. Bunlar aynı zamanda dünyada en yoğun ticaret yapan ülkelerdendir. Özetle, ekonomistler diyor ki; serbest ticaret yalnızca ulusların refah seviyesini arttırmakla kalmaz, aynı zamanda dünya barışına da katkıda bulunur.
Kaynak: Learnliberty.org
Konuşmacı: Prof. Pavel Yakovlev / Duquesne University
Çeviri: Gizem Yılmazer
