Konu hakkında daha derinlemesine okumalar yapmak isteyenler, aşağıdaki linkleri inceleyebilirler ancak dil ingilizcedir;
- Fear the Boom and Bust (Video): An educational rap starring FA Hayek and John Maynard Keynes that describes the origin of economic booms and the inevitable bust that follows.
- The Current Economic Crisis and the Austrian Theory of the Business Cycle [Article]: Richard Ebeling applies Austrian business cycle theory to the current economic crisis and contrasts it with the Great Depression.
- How the Business Cycle Happens [Article]: This is an excerpt from Murray Rothbard’sAmerica’s Great Depression, a book that applied Austrian business cycle theory to a thorough study of the Great Depression.
- Austrian Theory of the Business Cycle (Video): Paul Cwik, in a lecture at FEE’s Introduction to Austrian Economics seminar, explains Austrian business cycle theory.
EKONOMİK PATLAMALARIN VE İFLASLARIN TARİHİ
Neden bu kadar çok insan, bu kadar çok yanlış yatırım kararı alır ki? Artık açıkça görülmektedir ki, bu, piyasa ekonomisinin sinyal mekanizmasını bozmanın bir sonucu ve özelde parasal sistemimizle alakalı bir durumdu.
Son 300 yıldır, ABD ve diğer ülkeler, yakın bir zamanda yaşadığımız mali krize benzeyen bir kriz zincirine sahipler. Mesela, Amerika’da 1929’dan 1932’ye kadar büyük bir kriz vardı. Ondan önce 1920-21’de, 1906’da, 1892-93’te ve 1870-71’de.
Tüm bunların ortak özelliği devam ettirilemez bir ekonomik patlamadır ki bu ekonomik patlamalarda bazı mal varlığı türleri etkili olmuştur: Laleler, demiryolu hisseleri, stoklar ve senetler, ve en güncel olan; emlak… Emlak, spekülatif bir balonun konusu oldu ve insanların çoğu, satın aldıkları gayrimenkulleri kullanmak amacıyla değil, başka birisine daha yüksek fiyattan satma amacıyla aldılar.
En son yaşadığımız olay, ABD’deki emlak fiyatlarının %50’den fazla değer kaybetmesiyle patlamış muazzam bir emlak balonunun neticesidir.
Bu kadar çok insan neden aynı yatırım hatasını tekrarladı? Açıkça görülmektedir ki, bu, piyasa ekonomisinin sinyal mekanizmasını bozmanın bir sonucu ve özelde parasal sistemimizle alakalı bir durumdu. Bahsettiğim paniklerin ve krizlerin altında yatan ortak unsur, hükümetlerin ve dolayısıyla merkez bankalarının neden olduğu parasal sistemdeki bazı düzensizliklerdir.
Bu kuruluşların yaptıkları şey, paranın değerini gerçek piyasa seviyesinin altına düşürmekti. Başka bir deyişle, faiz oranlarını olması gereken değerlerin altında tuttular. Bu nedenle yatırım fırsatlarının bütün çeşitleri, aslında öyle olmadığı halde kazançlı gözüktü. Ve neticede, bu yatırımlar, insanların umduğu getirileri sağlamadılar. Tam da bu noktada insanlar panik içinde bir çıkış yolu aradılar ve çok geç olmadan yatırımlarını nakite çevirmeye çalıştılar. Sonuç ise malesef; büyük bir iflas ve emlak piyasasında çöküş oldu.
Kaynak: LearnLiberty.org
Konuşmacı: Dr. Steve Davies / Institute of Economic Affairs
Çeviri: Kemal Çalışkan
